Γεννημένος το 1757 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας, ο Ρήγας διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στη Ζαγορά του Πήλιου. Μετά τη ρωσοτουρκική Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή (1774), αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη, όπου μαθήτευσε στο περιβάλλον των Φαναριωτών. Αργότερα, εγκαταστάθηκε στη Βλαχία, αναλαμβάνοντας τη θέση του γραμματέα του τοπικού ηγεμόνα Νικολάου Καρατζά. Η μόρφωση και η πνευματική του εγρήγορση τον έκαναν γνωστό ήδη στη νεαρή ηλικία των 30 στην «καλή κοινωνία» των Φαναριωτών και των βογιάρων της Βλαχίας.

Καθοριστικό για τη μετέπειτα εξέλιξή του ήταν το πρώτο του ταξίδι στη Βιέννη, το 1790, όπου παρέμεινε για έξι μήνες ως συνοδός και διερμηνέας του Μεγάλου Σερδάρη Χριστόδουλου Κιρλιάνου, Βαρώνου του Langenfeld. Στην αυστριακή πόλη ο Ρήγας, παράλληλα με την απόλαυση της «μεγάλης ζωής» μιας κοσμοπολίτικης πρωτεύουσας, έρχεται σε επαφή με τους ελληνικούς εκδοτικούς κύκλους και καταφέρνει να εκδώσει τα δύο χειρόγραφα που έφερε μαζί του, το Σχολείον των ντελικάτων εραστών και το Φυσικής Απάνθισμα. Μετά από ένα μεσοδιάστημα επιστροφής στο Βουκουρέστι, το 1796-1797 ξαναταξιδεύει στη Βιέννη. Το 1797 είναι η χρονιά-ορόσημο για την εκδοτική του δραστηριότητα: μεταφράζει και τυπώνει τα θεατρικά έργα Βοσκοπούλα των Αλπεων του Μαρμοντέλ και Ολύμπια του Μεταστάσιο, τυπώνει σε δώδεκα φύλλα τη Χάρτα της Ελλάδος, τους χάρτες της Βλαχίας και της Μολδοβίας, την εικόνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και το βιβλίο Νέος Ανάχαρσις. Τον Οκτώβριο του 1797 παράνομα εκδίδει , κλεισμένος δύο μερόνυχτα στο τυπογραφείο των Σιατιστινών αδελφών Πούλιου, το επαναστατικό του κείμενο με τίτλο Νέα Πολιτική Διοίκησις, στο οποίο περιέχονται η Επαναστατική Προκήρυξη, τα Δίκαια του Ανθρώπου, το Σύνταγμα και ο Θούριος, καθώς και το εγχειρίδιο πολεμικής τέχνης Στρατιωτικόν εγκόλπιον, το οποίο όμως δεν πρόλαβε να δει το φως της δημοσιότητας, καθώς κατασχέθηκε από την Αυστριακή Αστυνομία.

Η στιγμή έχει φθάσει, για να τεθεί σε εφαρμογή το επαναστατικό σχέδιο του Ρήγα, που δεν ήταν άλλο από τον ξεσηκωμό των υπόδουλων λαών της Βαλκανικής εναντίον του Οθωμανού δυνάστη. Το εκτυπωμένο σε χιλιάδες αντίτυπα επαναστατικό του υλικό εγκιβωτίζεται, ώστε να μοιάζει με εμπόρευμα, και αποστέλλεται από τη Βιέννη στην Τεργέστη, λιμάνι τότε της Αυστρίας. Τα σχέδιά του όμως ματαιώνονται: ενώ είχε λάβει πλαστό διαβατήριο από την αυστριακή αστυνομία, με στόχο να περάσει διά της Ιταλίας στην Ελλάδα, ύστερα από προδοσία του Έλληνα εμπόρου Δημητρίου Οικονόμου, συλλαμβάνεται στην Τεργέστη, στο ξενοδοχείο όπου διέμενε. Ακολούθησε εντός των προσεχών ημερών και η σύλληψη των επτά συντρόφων του, Ευστρατίου Αργέντη, Αντωνίου Κορωνιού, Θεοχάρη Τουρούντζια, Ιωάννη Καρατζά, Δημητρίου Νικολίδη, καθώς και των αδελφών Εμμανουήλ. Ακολούθησε η μεταφορά των κρατουμένων από την Τεργέστη στη Βιέννη, μετά στο Σεμλίνο, παραδουνάβιο φρούριο της Αυστρίας τότε, και τέλος στο αντικρινό φρούριο του Βελιγραδίου, όπου ο Ρήγας και οι σύντροφοί του παραδόθηκαν στον εκεί Τούρκο διοικητή (καϊμακάμη) και φυλακίστηκαν στον «ατρόμητο» (Nebojša) Πύργο. Όταν κατέφθασε το σχετικό φιρμάνι από την Κωνσταντινούπολη, οι Έλληνες επαναστάτες στραγγαλίστηκαν και τα νεκρά σώματά τους πετάχθηκαν στον Δούναβη (1798).

Ο εθνομάρτυρας Ρήγας, ο οποίος παρέμεινε στη λαϊκή μνήμη ως ο κατεξοχήν «σπορέας» της ελευθερίας των Ελλήνων, έμελλε με τη θυσία του να εμπνεύσει τους μεταγενέστερούς του αγωνιστές, οι οποίοι διαρκώς μνημόνευαν το όνομα και το προδρομικό του έργο.