Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, γιος του πρώην πρίγκιπα της Μολδαβίας Κωνσταντίνου, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1792. Ως αξιωματικός του ρωσικού στρατού, διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα. Το 1813, σε ηλικία 21 ετών, πολέμησε με τον βαθμό του συνταγματάρχη στη μάχη της Δρέσδης, όπου έχασε το δεξί του χέρι.

Το 1820, σε ηλικία 28 ετών, αναδέχεται την αρχηγία της Φιλικής εταιρείας ως Γενικός Επίτροπος της Αρχής, μετά τη σχετική άρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια. Στις 22 Φεβρουαρίου 1821, αφού παραιτήθηκε από τον ρωσικό στρατό, διαβαίνει τον ποταμό Προύθο, το φυσικό σύνορο μεταξύ Ρωσίας και παραδουνάβιων ηγεμονιών, και υψώνει τη σημαία της Επαναστάσεως στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας. Εκεί, στις 24 Φεβρουαρίου εκδίδει την επαναστατική προκήρυξη «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος». Δύο ημέρες αργότερα πραγματοποιείται πατριωτική τελετή στον ναό των Τριών Ιεραρχών, όπου ο Μητροπολίτης Βενιαμίν ευλογεί την επαναστατική σημαία. Ο Υψηλάντης απευθύνει πρόσκληση προς νεαρούς εθελοντές από την περιοχή των Βαλκανίων και συγκροτεί στη Φωξάνη τον Ιερό Λόχο, το πρώτο απελευθερωτικό στρατιωτικό σώμα της Ελλάδος, αποτελούμενο από 500 σπουδαστές. Μετά από σημαντικές συγκρούσεις με τις οθωμανικές δυνάμεις, οι Ιερολοχίτες έπεσαν μαχόμενοι στη μάχη στο Δραγατσάνι, στις 7 Ιουνίου 1821, αφού προηγουμένως προκάλεσαν σημαντικές απώλειες στους Τούρκους. Ελάχιστοι επέζησαν. Την ηρωική τους αυτοθυσία ύμνησε ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος σε ωδή αφιερωμένη στον Ιερό Λόχο.

Ο ίδιος ο Υψηλάντης υποχώρησε προς τα αυστριακά σύνορα, μαζί με τον Γεώργιο Λασσάνη, και συνελήφθη από τους Αυστριακούς. Φυλακίστηκε στο μεσαιωνικό φρούριο του Μουγκάτς, στο οποίο παρέμεινε επτά χρόνια, υφιστάμενος βασανισμούς. Αποφυλακίστηκε με παρέμβαση του Τσάρου, όμως ήταν πλέον αργά. Η ήδη κλονισμένη υγεία του τον οδήγησε στον θάνατο το 1828 στη Βιέννη, σε ηλικία μόλις 36 ετών.