Ο Παναγιώτης Κοδρικάς (1762-1827), λόγιος που μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και υπηρέτησε τους Φαναριώτες ηγεμόνες, αναδείχθηκε σε βασικό εκπρόσωπο της αντικοραϊκής μερίδας.

Το δίτομο έργο Μελέτη της Κοινής Ελληνικής Διαλέκτου, το οποίο αφιερώνεται στον Ρώσο αυτοκράτορα, μέσα από μια επισκόπηση της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας από τους αρχαϊκούς χρόνους, εκθέτει τις γλωσσικές πεποιθήσεις του γράφοντος, εμπεριέχοντας παράλληλα κριτική κατά του «αιρεσιάρχη» Κοραή σε σχεδόν πολεμικό τόνο. Πρόκειται για κείμενο αντιπροσωπευτικό των ιδεολογικών και γλωσσικών ζυμώσεων που συντελούνταν στους κόλπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Διαβάζουμε στη σελ. ε΄: «Όθεν ανάγκη είναι, όταν ένας περίεργος εξεταστής θέλη να εξακριβώση τον φυσικόν χαρακτήρα μιας Εθνικής Διαλέκτου, να μην εξουθενήση με υπεροπτικήν αυτάρκειαν τας πανδήμως συνηθισμένας εκφράσεις του λαού, υποθέτωντας αυτάς ως διεφθαρμένας, και βαρβαρικάς, αλλά να παρατηρήση με προσοχήν και έρευναν φιλολογικήν, την οργανικήν των κατασκευήν, διά να γνωρίση τον αρχαϊκόν τύπον της Διαλέκτου, καθ’ ον αναλόγως εσχηματίσθησαν».

Ο Κοδρικάς, ειδικότερα, θεωρούσε ότι η νεοελληνική στη λόγια εκδοχή της, την οποία χρησιμοποιούσαν το Πατριαρχείο και η φαναριώτικη γραμματεία, είναι ισάξια της Αρχαίας – θέση που έρχεται σε ευθεία αντιδιαστολή με τις αντίστοιχες του Κοραή. Η σφοδρή μεταξύ τους αντιπαράθεση θα κορυφωθεί με αλλεπάλληλα δημοσιεύματα, ως απάντηση στα οποία ο Κοδρικάς εκδίδει το 1818 το εν λόγω σύγγραμμα.