Κρίσιμες καμπές
«Κι’ αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραΐμη, παρηγοριώμαστε μ’ έναν τρόπο, ότι η τύχη μάς έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους»
Ιωάννης Μακρυγιάννης, Απομνημονεύματα,
απάντηση προς τον Γάλλο ναύαρχο Δεριγνύ (Ιούνιος 1825)
Μοναδικές παραστάσεις της Ζωφόρου που διαφοροποιούνται από το δεσπόζον νικηφόρο κλίμα είναι η «Λεηλασία της Πελοποννήσου από τον Ιμπραήμ Πασά» και η «Προσωποποίηση της πόλης του Μεσολογγίου».
Πρόκειται για τη σκοτεινή περίοδο των εμφυλίων ερίδων, που λίγο έλειψε να καταδικάσουν τον Αγώνα σε αποτυχία. Από τη μία πλευρά οι πρόκριτοι, που προεπαναστατικά διέθεταν πλούτο κι εξουσία, κι από την άλλη οι οπλαρχηγοί, οι οποίοι αναδείχθηκαν στα πεδία των μαχών, διεκδικούν το μερίδιο που τους αναλογεί στα δημόσια πράγματα. Στην εξίσωση κατανομής της ισχύος προστίθενται και οι Φαναριώτες, συντασσόμενοι με τους προκρίτους, ενώ Φιλικοί, όπως ο Δημήτριος Υψηλάντης, πήραν το μέρος των στρατιωτικών. Τέλος, δεν έλειψαν και οι τοπικιστικές αντιθέσεις, όπως μεταξύ Στερεοελλαδιτών (Ρουμελιωτών) και Πελοποννησίων.
Την ίδια ώρα που οι Έλληνες σπαράσσονται από εμφύλιες διαμάχες, ο Ιμπραήμ και τα στρατεύματά του λεηλατούν την Πελοπόννησο και προελαύνουν μέχρι το Μεσολόγγι, όπου ο Κιουταχής, ήδη από τον Απρίλιο του 1825, πολιορκεί την πόλη. Ο αποκλεισμός από τις τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις είναι εξαντλητικός. Η πείνα και οι ασθένειες αποδεκατίζουν τον πληθυσμό. Η βοήθεια καθυστερεί. Το Μεσολόγγι και οι κάτοικοί του περνούν δραματικές ώρες. Οι πολιορκητές ζητούν την παράδοση της πόλης, εισπράττοντας τη γενναία άρνηση των πολιορκουμένων να υποχωρήσουν στα ατιμωτικά προστάγματα. Τελικά, το βράδυ της 10ης προς την 11η Απριλίου 1826, οι Μεσολογγίτες πραγματοποιούν ηρωική Έξοδο από τα τείχη της πόλης, κατακτώντας διά του θανάτου τους στην αθανασία.
