Page 184 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!

184 ΑΝΤΙΚΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
IΙ.1.22
Από έργο του Ary Scheffer (1795-1858) Ελληνόπουλο υπερασπίζεται τον πατέρα του ελαιογραφία σε καμβά, 35 × 27 εκ.
Συλλογή Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη
ΟΛΛΑΝΔΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ Γάλλος ζω- γράφος, σημαντικός εκπρόσωπος του Ρομαντισμού, ο Ary Scheffer αντλούσε τα θέματά του κατά βάση από τη λογοτεχνία και σε αυτό το πλαίσιο εμπνεύ- στηκε πολλά από τα έργα του λόρδου Βύρωνα. Φι- λελεύθερος, μέλος των Carbonari, στρατεύθηκε με την τέχνη του υπέρ των ανθρωπίνων ελευθεριών, εκπροσώπησε το ρομαντικό κίνημα και τον μοντερνι- σμό της εποχής του. Ακόμη περισσότερο, αναδείχθηκε στον σημαντικότερο ίσως ζωγράφο της φιλελληνικής τέχνης, μετά βεβαίως τον Eugène Delacroix. Με εμ- βληματικά έργα όπως οι Σουλιώτισσες (1823) και οι Παργινοί ή Οι εξόριστοι Έλληνες πάνω σε ένα βράχο (1825), ο Scheffer αποδίδει δραματικά επεισόδια του Αγώνα των Ελλήνων.
Μια τέτοια σκηνή, δραματική και συγχρόνως ηρωική, παρουσιάζει με τον νεαρό Έλληνα που υπερασπίζεται τον πατέρα του, έργο που θα πρέπει να χρονολογηθεί περί τα 1825-27. Ο ενήλικας πολεμιστής, με το σπαθί
στο χέρι, έχει λαβωθεί και γείρει στο έδαφος, οπότε ο γιος του αναλαμβάνει να αντιμετωπίσει τον εχθρό, πυρολοβολώντας αποφασιστικά με το δεξί του χέρι, ενώ με το αριστερό στηρίζει το χέρι του τραυματία. Τα δύο σώματα έχουν γίνει ένα, σε μια τριγωνική σύνθε- ση, όπου ο πατέρας αποτελεί τη βάση και ο γιος την κορυφή. Σε συμβολικό επίπεδο, ο Αγώνας των Ελλή- νων συνεχίζεται με αμείωτο ζήλο και γενναιότητα από τη νεώτερη γενιά. Οι δύο μορφές απεικονίζονται με τρόπο λεπτομερειακό στις ενδυμασίες και τον οπλι- σμό τους, όπως το επιζητούσε η φιλελληνική αλλά και οριενταλιστική εικονογραφία. Η ένταση του επεισοδί- ου αντακλάται και στον δραμτικό ουρανό, στο βάθος.
Το πρότυπο έργο του Ary Scheffer έγινε ενθουσιω- δώς δεκτό, οπότε γρήγορα κυκλοφόρησε σε χαρακτι- κή αναπαραγωγή, ενώ φιλοτεχνήθηκαν απομιμήσεις και παραλλαγές, καθώς και προσαρμογές σε διάφορα είδη καλλιτεχνημάτων. Η ζωγραφική εκδοχή αναπα- ράγει πιστά το πρωτότυπο έργο.
IΙ.1.23
Johannes Frederik Schutz (1817-1888)
Έλληνες διωκόμενοι πάνω σε σχεδία
ελαιογραφία σε ξύλο, 25,5 × 16,5 εκ. Συλλογή Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη
Ο ΟΛΛΑΝΔΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Johannes (ή Jan) Frederik Schutz είχε ειδικευτεί στην τοπιογραφία και δη τη θαλασσογραφία.
Εδώ απεικονίζει μία θαλασσογραφία, στο κέντρο της οποίας απεικονίζεται σχεδία που φέρει μια ομάδα αν- θρώπινων μορφών. Πρόκειται για Έλληνες που προ- σπαθούν να διαφύγουν δια θαλάσσης από τα δεινά
του πολέμου και την οθωμανική εκδικητικότητα, εν μέσω της επανάστασης. Οι μορφές δεν αποδίδονται λεπτομερώς και εξατομικευμένα, αλλά ως σύνολο. Το νυχτερινό φως της σκηνής, ρεαλιστικό στοιχείο, για να δώσει κάλυψη στην απόπειρα διαφυγής, αλλά και καλλιτεχνικό, για να χειριστεί ο ζωγράφος τον τεχνηέ- ντως τον έντονο σκιοφωτισμό, επιτείνει τη δραματι- κότητα του επεισοδίου.