Page 230 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!

230 ΑΝΤΙΚΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
ΙΙ.4.1
Horace Vernet (1789-1863) [αποδιδόμενο] Σκηνή από την πολιορκία του Μεσολογγίου ελαιογραφία σε καμβά, 26 × 40 εκ.
Συλλογή Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη
Ο ΠΙΝΑΚΑΣ με τη Σκηνή από την πολιορκία του Μεσολογγίου αποδίδεται, βάσιμα, στον γνωστό Γάλλο ζωγράφο Émile Jean-Horace Vernet (1789-1863), καθιρωμένο ως Horace, ειδικευμένο σε πολεμικές σκηνές, αλλά και σε οριενταλιστικά θέματα.
Τις δύο αυτές θεματικές συνενώνει εδώ, παρουσιά- ζοντας ένα επεισόδιο από το μαρτυρικό Μεσολόγγι – διακρίνεται η τειχισμένη πόλη στο βάθος – με τους ηρωικές αγωνιστές του σε μία παραθαλάσσια σκηνή. Ένα καράβι έχει ναυαγήσει στα παράλιά του και οι
ΙΙ.4.2
A. Jacquème (αταύτιστος καλλιτέχνης)
Οι τελευταίοι υπερασπιστές του Μεσολογγίου ελαιογραφία σε καμβά, 48 x 55 εκ.
υπογραφή: A. JACQUEME (κάτω δεξιά)
Συλλογή Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη
ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ακριβή στοιχεία – πέ- ραν του ότι δραστηριοποιήθηκε περί τα μέσα του 19ου αιώνα – για τον καλλιτέχνη που υπογράφει (A. Jacqueme) τον πίνακα με τους Τελευταίους υπερα- σπιστές του Μεσολογγίου. Αναπλάθει – κατ’ ουσίαν αντιγράφει – το ομόθεμο έργο του Joseph-Denis (ή Joseph-Désiré) Odevaere (1775-1830).
Ο Βέλγος ζωγράφος Odevaere, σημαντικός εκπρόσω- πος του Νεοκλασικισμoύ, επιδόθηκε μεταξύ 1825 και 1829 στην φιλοτέχνηση αρκετών πινάκων με θέματα εμπνευσμένα από τον Ελληνική Επανάστηαση, μεταξύ άλλων τον εμβληματικό Λόρδο Βύρωνα στη νεκρική κλίνη του, το 1826 (Groeningemuseun, στην πόλη Μπρυζ του Βελγίου). Ο ενθουσιασμός του Odevaere για τον Αγώνα των Ελλήνων ήταν τέτοιος που απέδι- δε το όνομά του επί το ελληνικότερον Dionysius.
Το πρότυπο έργο Odevaere με τους Μεσολογγίτες (Άμ- στερνταμ, Rijksmuseum, SK-A-1093), όπως και η πιστή του απόδοση εδώ από τον A. Jacqueme, παρουσιάζει του ηρωικούς αγωνιστές την ύστατη στιγμή, έχοντας
Μεσολογγίτες αγωνιστές σπεύδουν. Το εξελισσόμενο γεγονός δεν αποδίδεται ξεκάθαρα, εκείνο όμως που ενδιαφέρει τον καλλιτέχνη δεν είναι η ακριβής απεικό- νιση κάποιου συγκεκριμένου συμβάντος, παρά να με- ταφέρει στον θεατή τη δραματικότητα των επεισοδίων που εκτυλίσσονται στην πόλη-σύμβολο του Αγώνα των Ελλήνων. Το επιτυγχάνει με την ένταση στην κίνηση των ανθρώπινων μορφών, ιδίως στην ομάδα δεξιά, και με την αντίθεση φωτός-σκιάς, που μεταδίδει στον θε- ατή την αγωνία των υπερασπιστών του Μεσολογγίου.
πλέον πάρει τη απόφαση της ηρωικής Εξόδου τους. Σε παρατακτική σύνθεση, παρουσιάζονται σε περισυλλογή, αλλά και αποφασισμένοι. Ο καλλιτέχνης διαφοροποι- εί τις στάσεις τους, αλλά συνολικά μεταδίδουν το ίδιο συναίσθημα της ύστατης ώρας. Στο κέντρο δεσπόζει το λάβαρο με το χριστιανικό σύμβολο (ΧΡ), ενώ δίπλα του ο ιεράρχης ετοιμάζεται να βάλει φωτιά στην πυριτιδαπο- θήκη, προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια των Τούρ- κων, που ήδη εισβάλλουν στα δεξιά. Τα έντονα, θερμά χρώματα στις ενδυμασίες των Μεσολογγιτών, ιδίως του ιεράρχη, σε αντίθεση με το σκοτάδι που τεχνηέντως κυ- ριαρχεί στη σκηνή, ανααδεικνύει τους απεικονιζόμενους σε ήδη μαρτυρικές μορφές.
Η σκηνή παραπέμπει στο ολοκαύτωμα του Χρήστου Καψάλη (1751-1826), του μαρτυρικού γηραιού Με- σολογγίτη, ο οποίος, μην μπορώντας να ακολουθήσει του Εξοδίτες, συγκέντρωσε όσους επίσης αδυνατού- σαν (περίπου 400 άτομα, γυναίκες, παιδιά, ασθενείς και ανήμπορους) στην πυριτιδαποθήκη στον προμα- χώνα του Μπότσαρη και την ανατίναξε, παρασύρο- ντας και πολλούς από τους Τούρκους εισβολείς.