Page 370 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!
P. 370
370 ΑΝΤΙΚΡIΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
ΙΙ.9.4
Διονύσιος Τσόκος (1820-1862)
Βάρκα Ελλήνων ή Η φυγή από την Πάργα
ελαιογραφία σε μουσαμά, 29 × 33 εκ. Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο
ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ η φυγή των Παργινών δια θαλάσσης από την πόλη τους, όταν το 1819 πουλή- θηκε από τους Βρετανούς στον Αλή Πασά. Φοβούμε- νοι την εκδικητικότητα του «λιονταριού της Ηπείρου», οι κάτοικοι της Πάργας κατέφυγαν στα Επτάνησα, εγκαταλείποντας τα σπίτια τους, αλλά παίρνοντας μαζί τα οστά από τους τάφους των προγόνων τους, τα οποία σκόρπισαν στη θάλασσα. Εδώ πεικονίζε- ται ο διάπλους από τις ηπειρωτικές ακτές προς τις επτανησιακές, με μια μικρή βάρκα εν μέσω κυμάτων, όπου ο καλλιτέχνης παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά πολεμιστές, έναν ιερωμένο και μια γυναίκα. Στρέφο- νται προς την πρύμνη, ατενίζοντας επομένως πίσω, τα πάτρια εδάφη που εγκαταλείπουν με κάθε διαθέσιμο πλωτό μέσο.
Η ένταση της σκηνής κορυφαίνεται στη μορφή του νέου, που σκαραφλώνει στο ιστίο, ενώ κρατάει το λά- βαρο με τον σταυρό.
Το δράμα των Παργινών είχε συγκλονίσει την Ευρώ- πη και ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες, με πιο μνημει- ακή απόδοση του θέματος από τον Franceso Hayez, με τίτλο «Οι πρόσφυγες της Πάργας», στα 1831. Με το θέμα ασχολήθηκε και ο Ludovico Lipparini, ο οποίος εξέθεσε το έργο «Μία βάρκα Ελλήνων» το 1844 στη Βενετία. Εδώ ο μαθητής του στην Ακαδη- μία Καλών Τεχνών της Βενετίας, Διονύσιος Τσόκος, επαναλαμβάνει το έργο του δασκάλου του, κατά τα χρόνια της μαθητείας κοντά του. Ο Τσόκος μετέφερε στην Ελλάδα τα πρότυπα της ιστορικής ζωγραφικής με ρομαντικά στοιχεία, την οποία είχε διδαχθεί κοντά στον Lipparini. Το συγκεκριμένο θέμα έχει αποδώσει και σε άλλη εκδοχή (ελαιογραφία σε χαρτί επικολλη- μένο σε ξύλο, 37 × 47 εκ., Εθνική Πινακοθήκη, Συλ- λογή Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη, αρ. έργου Κ 822), ενώ την ίδια σύνθεση αξιοποιεί και για μεγάλο πίνακα, με παρόμοιο θέμα και τίτλο «Η Φυγή από την Πάτρα» (ελαιογραφία σε μουσαμά, 76 × 100 εκ., Εθνική Πι- νακοθήκη, Συλλογή Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη, αρ. έργου Κ 799). Ο Τσόκος ασχολήθηκε συστηματικά με θεμα- τογραφία από την Ελληνική Επανάσταση.
