Γεννημένος στην Τσαριτσάνη Θεσσαλίας, ο κληρικός Κωνσταντίνος Οικονόμος (1780-1857), καίτοι χωρίς ανώτερες σπουδές στην Ευρώπη, για μια δεκαετία (1809-1819) εργάστηκε ως διδάσκαλος στο προοδευτικό Φιλολογικό Γυμνάσιο της Σμύρνης, παράγοντας παράλληλα πλούσιο συγγραφικό έργο.

Τα Γραμματικά, δομημένα σε δύο μέρη (Αισθητική και Ποιητική), αποτελούν μία από τις πρώτες προσπάθειες να εξεταστούν συστηματικά από πλευράς θεωρητικής και ιστορικής τα ζητήματα παραγωγής και κριτικής της λογοτεχνίας, καθώς και να οριοθετηθούν οι σχέσεις μεταξύ της νεοελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής της περιόδου και των αντίστοιχων ευρωπαϊκών ειδών.

Για τη σύνταξη των Γραμματικών ο Οικονόμος αξιοποίησε την αρχαία παράδοση, με την Ποιητική του Αριστοτέλη να αποτελεί το αρχέτυπο,  και ανάλογα ευρωπαϊκά εγχειρίδια.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του, τα Γραμματικά μαζί με τη Ρητορική του, που είχε κυκλοφορήσει το 1813, και έναν τρίτο τόμο που δεν εκδόθηκε τελικά ποτέ, θα συγκροτούσαν το πρώτο ελληνικό έργο κατά το πρότυπο των ευρωπαϊκών «Belles-Lettres» («Καλά Γράμματα», κατά την απόδοση του Οικονόμου).