Page 292 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!
P. 292
ΙΙ.7.B
Στρατός και στόλος
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ των στρατιωτικών δυνάμεων των Ελλήνων δεν ήταν εύκολη υπόθεση, καθώς η κυρίαρχη πολεμική τακτική των επα- ναστατημένων ήταν αυτή του κλεφτοπολέμου, δηλαδή των αιφνι- διαστικών επιθέσεων, συνήθως κατόπιν ενέδρας, από ολιγάριθμες ομάδες τοπικού χαρακτήρα. Όπλα όπως τουφέκια, γιαταγάνια και μαχαίρια, αλλά και φυσικά οχυρά, όπως βράχοι και δένδρα, ή τεχνη- τά, τα ταμπούρια, λειτουργούσαν ως θέσεις άμυνας για τους κλέ- φτες και τους αρματολούς.
Στον Δημήτριο Υψηλάντη ανήκει μία από τις πρώτες απόπειρες συ- γκρότησης τακτικού σώματος, τον Ιούλιο του 1821, το οποίο πήρε μέρος σε αρκετές συγκρούσεις, διαλύθηκε όμως μετά τη συντρι- βή του στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822). Ανασυγκροτήθηκε υπό τον Γάλλο συνταγματάρχη Φαβιέρο στο διάστημα Αυγούστου 1825-Απριλίου 1828 και συμμετείχε στην πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών και σε άλλες αναμετρήσεις. Ωστόσο, από τις αρχές του 1826 και αυτό οδηγήθηκε σε παρακμή, ύστερα από αλλεπάλληλες ήττες.
Συνολικά, κατά την προ-καποδιστριακή περίοδο τα τακτικά στρα- τεύματα δεν φαίνεται να ήταν σε θέση να ευδοκιμήσουν, αφενός λόγω των υψηλών δαπανών που απαιτούσε η συντήρηση και ο ανε- φοδιασμός των στρατιωτικών δυνάμεων, και αφετέρου λόγω των αντίθετων συμφερόντων των προκρίτων και των οπλαρχηγών, οι οποίοι θεωρούσαν τα δυτικότροπα στρατιωτικά σχήματα ως ξένα για τη νοοτροπία του αρματολισμού. Μετά την έλευση του Κυβερνή- τη, διορίστηκε διοικητής ο Βαυαρός συνταγματάρχης Κάρολος φον Χάιντεκ, ο οποίος σε διάστημα ενός έτους δημιούργησε αξιόμαχο σώμα, αποτελούμενο από σώματα Πεζικού, Πυροβολικού, Ιππικού και Μηχανικού, ενώ τον Φεβρουάριο του 1828, ο Δημήτριος Υψη- λάντης, στον οποίο απονεμήθηκε ο βαθμός του στρατάρχη, ανέλαβε την κατάρτιση Στρατιωτικού Διοργανισμού.
Σε ό,τι αφορά τις ναυτικές δυνάμεις, ήδη προεπαναστατικά οι Έλ- ληνες διέθεταν αξιοσημείωτη εμπορική ναυτιλία και πολεμική πείρα από υπηρεσία σε μισθοφορικά, αλλά και πειρατικά πλοία. Μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή (1774), στα νησιά είχε αναδει- χθεί μια δυναμική κοινωνική τάξη πλοιοκτητών και καπεταναίων, με αποτέλεσμα η συμβολή στον Αγώνα όλων των τουρκοκρατούμενων νησιών, και δη των τριών ισχυρότερων –Ύδρας, Σπετσών και Ψα- ρών– να αποδειχθεί καθοριστική, όχι μόνο σε πολεμικό, αλλά και σε διοικητικό και οικονομικό επίπεδο. Ο ανεφοδιασμός ή αντίθετα ο αποκλεισμός των διαφόρων πόλεων διά θαλάσσης, η διάσπαση πολιορκιών, ο έλεγχος των θαλάσσιων δρόμων και η κυριαρχία σε κρίσιμες ναυτικές μάχες συγκρότησαν τον περίφημο «ναυτικό αγώ- να» των Ελλήνων.
292 ΑΝΤΙΚΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
ΙΙ.7.B.1
Αίτηση για τον προβιβασμό αξιωματικών λόγω ανδραγαθημάτων (Ναύπλιο, 7 Μαρτίου 1825)
Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τόμ. 18, αρ. 38, έγγραφο, μονόφυλλο [σελ. 25]
Βιβλιοθήκη της Βουλής
Ο Ν. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ζητεί την απονομή των στρατιω- τικών βαθμών του χιλιάρχου και του υποχιλιάρχου σε άνδρες που πολέμησαν υπό τις οδηγίες του και ανδραγάθησαν, προκειμένου «να αυξηνθή ο υπέρ πατρίδος ζήλος των και να εξάψη περισσότε- ρον η Διοίκησις την φιλοτιμίαν των».
Οι βαθμοί της στρατιωτικής ιεραρχίας είχαν θεσπισθεί από την Α ́ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, με την ψήφιση τον Ιανουάριο του 1822 του Στρατιωτικού Οργανισμού, σύμφωνα με τον οποίο κα- θιερώνονταν οι βαθμοί του στρατηγού, αντιστρατήγου, χιλιάρχου, υποχιλιάρχου, ταξιάρχου, εκατοντάρχου, πεντηκοντάρχου, σημαι- οφόρου, εικοσιπεντάρχου, δεκάρχου και στρατιώτη. Το γεγονός, όμως, ότι η ένταξη των οπλαρχηγών στη νέα στρατιωτική ιεραρχία ήταν εξαρτημένη από την Επαναστατική Διοίκηση, οδήγησε σε πε- λατειακού τύπου σχέσεις: έτσι, η μαζική διανομή στρατιωτικών αξι- ωμάτων και διπλωμάτων δεν ήταν πάντοτε σύμφωνη με τη στρατι- ωτική δεξιότητα των υποψηφίων, αλλά με τη νομιμοφροσύνη τους και τις πολιτικές τους διασυνδέσεις.
