Page 310 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!

310 ΑΝΤΙΚΡIΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
II.8.Α.3
[Νικόλαος Παντελής Νικολάκης]
Ο Λεωνίδας εν Θερμοπύλαις, είτουν Υπόθεσις Ηρωική•
Συγγραφείσα μεν υπό τινος ανωνύμου χάριν των φιλομαθών.
Νυν δε πρώτον τύποις εκδοθεισα φιλοτίμωι δαπάνηι, του εντιμοτάτου και φιλομούσου, ευπατρίδου της Περιφήμου Νήσου Ύδρας, Καπετάν Νικολάου Παντελή Νικολάκη.
Εν έτει. 1816
Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων
ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ, ένας ανώνυμος Έλληνας συ- νέθεσε ιστορικό δράμα ρομαντικού χαρακτήρα με θέμα «Ο Λεωνίδας εν Θερμοπύλαις, είτουν υπόθεσις ηρωική», που εκδόθηκε το 1816 από τον υδραίο κα- πετάνιο Νικόλαο Παντελή Νικολάκη, χωρίς άλλα εκ- δοτικά στοιχεία. Το συγκεκριμένο έργο παρουσιάστη- κε με επιτυχία από τον θίασο της ελληνικής παροικίας της Οδησσού τον Οκτώβριο του 1817.
Ανάλογα θεατρικά έργα γράφονταν και παρουσιά- ζονταν στην Ευρώπη, ιδίως στη Γαλλία, ήδη από τον 18ο αιώνα, όπως τα έργα του C.H. d’Estaing «Οι Θερμοπύλες» (εκδόθηκε το 1791 αλλά δεν παρουσι- άστηκε), του Loaisel de Tréogate «Η μάχη των Θερ-
II.8.Α.4
Jean Nicolas Laugier (1785-1875)
Από έργο του Jacques Louis David (1748-1825)
μοπυλών» (ανέβηκε το 1793, κυκλοφόρησε το 1794), του Guilbert «Λεωνίδας ή η αναχώρηση των Σπαρτια- τών» (1799). Μεσούσης της Ελληνικής Επανάστασης, ο Michel Pichat (ή Pichald) παρουσίασε, υπό φιλελ- ληνικό πρίσμα, το έργο «Λεωνίδας», που ανέβηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 1825 στην Comedie- Française του Παρισιού και σημείωσε εξαιρετική επιτυχία, λόγω ακριβώς του φιλελληνικού ζήλου της εποχής. Μάλιστα, ο ηθοποιός του ομώνυμου ρόλου François-Joseph Talma αποθεώθηκε και έφτασε να δανείσει τα χαρακτηριστικά του σε ανδριάντα του Λεωνίδα από το χέρι του σημαντικού γλύπτη David d’Angers το 1827. Ο συγγραφέας Michel Pichat ανα- γνώρισε ότι η επιτυχία του έργου οφειλόταν στα φι- λελληνικά αισθήματα του κοινού.
Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες, 1826
χαλκογραφία, 59 x 79 εκ.
υπογραφές: David 1815. (κάτω δεξιά) - Laugier 1826. (κάτω αριστερά)
επιγραφές: Λεωνίδας εν Θερμοπύλαις / Dédié aux Hellènes. / A Paris, chez tous les Marchands d’Estampes. / Imprimié par Durand & Sauve (κάτω κεντρικά)
Συλλογή Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων, αρ. ευρ. 871
Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ του Νεοκλασι- κισμού Jacques-Louis David (1748-1825), μνημείω- σε εικαστικά τον ήρωα Λεωνίδα, με τον εντυπωσιακό, μεγάλων διαστάσεων (395 × 531 εκ.) ελαιογραφικό πίνακά του (Μουσείο του Λούβρου, inv. 3690) με θέμα «Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες», ο οποίος ανα- παράγεται εδώ σε χαρακτικό.
Ο David ασχολήθηκε συστηματικά με το θέμα, ήδη από το 1798/99 και επί σειρά ετών, μέχρι το 1814, κάτι που αποδεικνύεται από σειρά σχεδίων του, τόσο όλης της σύνθεσης όσο και μεμονωμένων μορφών. Επιλέγει να παρουσιάσει μία πολυπρόσωπη σύνθεση, την οποία όμως, παρά την πληθώρα μορφών και πα-
ραπληρωματικών στοιχείων, οργανώνει με απόλυτη σαφήνεια. Η όλη παράσταση διαθέτει την απαραίτητη – για τα desiderata του Νεοκλασικισμού – αρχαιο- λογική εγκυρότητα, βασιζόμενος στην εξιστόρηση της μάχης και των εμπλεκομένων προσώπων από τον Ηρόδοτο, ενώ πολλά από τα εικονογραφικά στοι- χεία του έχουν αντληθεί από τον «Ανάχαρση» του Barthélemy [αρ. κατ. Ι.1.3 και ΙΙΙ.8.Α.2]. Η σχεδιαστική καθαρότητα επιτρέπει να αντιληφθεί κανείς τη σύλ- ληψη του καλλιτέχνη και την έμφασή του στις νεο- κλασικές αρχές, σύμφωνα με την επιταγή του θεω- ρητικού της τέχνης Βίνκελμαν για ήρεμο μεγαλείο και ευγενική απλότητα. Μάλιστα, για την κεντρική μορφή,