Page 319 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!
P. 319
ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΩΝ ΤΡΟΠΑΙΩΝ
II.8.B.3
Jean-Pierre-Marie Jazet (1788-1871)
από έργο του Antoine-Charles-Horace Vernet (1789-1863)
Ο Γκιαούρ νικητής του Χασάν, μετά το 1827
ακουατίντα, 64 × 54 εκ.
υπογραφή και χρονολογία: H. Vernet 1827 (στο θέμα, κάτω δεξιά)
υπογραφές: Peint par H. Vernet. (κάτω αριστερά) Gravé par Jazet. (κάτω δεξιά)
επιγραφές: Le Giaour Vainquer d’Hassan. / Cet Ennemi est là qui le contemple; son front est aussi sombre que celui qui est couvert des ombres du trépas ... / (Lord Byron, le Giaour) / A Paris chez JAZET, Rue de Lancry, N.0 et chez AUMONT,
M.d d’Estampes, Rue J.J. Roussaeu, N.0 10 _ Deposé à la Direction (κάτω κεντρικά) Συλλογή Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων, αρ. ευρ. 387
II.8.B.4
Mathieu-Antoine Roux (1799-1872) Η ήττα, 1837
ελαιογραφία σε καμβά, 72 × 57 εκ. Συλλογή Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη
II.8.B.5
Σχολή του Eugène Delacroix
Ο Γκιαούρ μονομαχεί με τον Χασάν
ελαιογραφία σε καμβά, 26 x 29 εκ. Συλλογή Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη
Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ της ορι- ενταλιστικής ερωτικής ιστορία του Γκιαούρ με τη Λε- ϊλά απασχόλησε εκτενώς τις εικαστικές τέχνες κατά το α ́ μισό του 19ου αιώνα, τόσο χαράκτες και εικο- νογράφους, όσο και κορυφαίους επώνυμους ζωγρά- φους, πρώτης στάθμης, όπως τους Eugène Delacroix, Théodore Géricault, Antoine-Charles-Horace Vernet, Ary Scheffer, Alexandre-Marie Collin.
Με το ξέσπασμα μάλιστα της Ελληνικής Επανάστα- σης και, συνακόλουθα, του φιλελληνικού ζήλου, το ενδιαφέρον ξέφυγε από το ερωτικό περιεχόμενο και εστιάστηκε στην αντιπαράθεση Γκαιούρ-Χασάν. Επο- μένως, το έργο του Βύρωνα επενδύεται με νέο, συμ- βολικό περιεχόμενο, καθώς ο Γκιαούρ θα απεικονιστεί ως εμβληματική μορφή του Χριστιανισμού και της Δύσης, σύμβολο του αγώνα ενάντια στο Ισλάμ και την οθωμανική Ανατολή, που μετά το 1821 ενσαρκώνει ακριβώς ο Αγώνας των Ελλήνων. Κατά συνέπεια, ο βυρωνικός Γκιαούρ θα αναδειχθεί, μέσα από ποικί- λες αποδόσεις του, σε αλληγορική παρουσίαση της Ελληνικής Επανάστασης. Η σκηνή που επιλέγουν οι περισσότεροι καλλιτέχνες να αποδώσουν είναι είτε η μονομαχία μεταξύ Γκιαούρ και Χασάν είτε το μεταγε- νέστερο επεισόδιο, όταν ο Γκιαούρ έχει ήδη σκοτώσει τον αντίζηλό του.
Η λιθογραφία του Francois de Villain [αρ. κατ. ΙΙ- Ι.8.Β.2] βασίζεται σε ζωγραφικό έργο (υδατογραφία) του σημαντικού ζωγράφου του γαλλικού Ρομαντι- σμού Théodore Géricault, φιλοτεχνημένο περί τα 1822-23. Ο Γκιαούρ παρουσιάζεται με τη γροθιά του υψωμένη, να ιππεύει καλπάζοντας, απομακρυ- νόμενος από τον τόπο της εκδίκησης, με προορισμό το μοναστήρι όπου θα εγκλειστεί προς εξαγνισμό από τον φόνο. Η μεγάλου μεγέθους ακουατίντα του Jean-Pierre-Marie Jazet [αρ. κατ. ΙΙΙ.8.Β.3] αναπαράγει ζωγραφικό έργο του Antoine-Charles-Horace Vernet, φιλοτεχνημένο το 1827. Εδώ, ο Γκιαούρ εμφανίζεται νικητής του Χασάν, να πατάει, θριαμβικά, επί του ήδη σκοτωμένου αντιπάλου του, ενώ συγκρατεί το άλογό του, που ανασηκώνεται σε αναλόγως νικητήρια στάση. Ο τρίτος άνδρας της σύνθεσης, δεξιά, κρατώντας λαβή σπαθιού, είναι ο υπηρέτης του ηττημένου, τον οποίο ο Γκιαούρ έχει διατάξει να αποκεφαλίσει τον νεκρό κύριό του. Η ιδιαίτερα σκληρή αυτή λεπτομέρεια προσδίδει στην όλη σκηνή – φαινομενικά ήρεμη, σε πρώτη εντύ- πωση – μια υποκρυπτόμενη βιαιότητα, επιθυμητή, ως έντονο συναισθηματικό στοιχείο, από την τέχνη του Ρομαντισμού.
Το έργο αυτό του H. Vernet είναι γνωστό επίσης με τον εναλλακτικό τίτλο «Η ήττα», όπως τιτλοφορείται
ΣΚΗΝΕΣ ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Το φαινόμενο του Φιλελληνισμού 319
