Page 399 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!

ΊΊI.1.8
Άγνωστος καλλιτέχνης
Προσωπογραφία του Αλέξανδρου Υψηλάντη λιθογραφία, 33,5 x 27 εκ. υπογραφή: D.A. (κάτω δεξιά) επιγραφή: Alexander / YPSILANTIS. (κάτω κεντρικά)
Συλλογή Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων, αρ. ευρ. 256
ΛΊΘΟΓΡΑΦΉΜΈΝΟ ΠΟΡΤΡΑΊΤΟ του Αλέξανδρου Υψηλάντη, από άγνωστό μας χαράκτη, που μονογράφει το τύπω- μα (D.A.). Είναι εντελώς παρόμοιο με την προσωπογραφία του Αλ. Υψηλάντη (σχεδιασμένη το 1828 από τον A. Lecler και χαραγμένη από τον de Mendouze), που κοσμεί ως προμετωπίδα στην «Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης» του Αλέξανδρου Σούτσου (Histoire de la révolution grecque, Παρίσι: Firmin Didot, 1829).
ΊΊI.1.9
Γεώργιος Λασσάνης
Νεκρολογία προς τιμήν του Αλέξανδρου Υψηλάντη
Αρχείο Γ. Λασσάνη
Κωδικός αναγνώρισης: GRHP_LHP A.2.12, έγγραφο, δίφυλλο Βιβλιοθήκη της Βουλής
Ή ΔΊΣΈΛΊΔΉ ΧΈΊΡΟΓΡΑΦΉ ΝΈΚΡΟΛΟΓΊΑ, γραμμένη στη γαλλική γλώσσα, αποτελεί έκφραση της βαθιάς φιλί- ας που συνέδεε τον Γεώργιο Λασσάνη με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Οι δύο άνδρες είχαν γνωριστεί το 1820, όταν ο Λασσάνης κάλεσε τον Υψηλάντη ως αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας να μεταβεί στην Οδησσό, για να συζητήσουν περί των επαναστατικών σχεδίων. Από εκεί και πέρα, η πορεία τους είναι συνυφασμένη: όταν κηρύχθηκε στις 24 Φεβρουαρί- ου 1821 η επανάσταση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, ο Γ. Λασσάνης διετέλεσε υπασπιστής και γραμματέας του Υψηλάντη. Συμπολέμησαν στη μάχη του Δραγατσανίου και, μετά τη διάλυση του στρατεύματος, πέ- ρασαν μαζί σε αυστριακό έδαφος. Βρέθηκαν και οι δύο στη φυλακή ως πολιτικοί αιχμάλωτοι, όταν οι Αυστριακοί αθέτησαν τη συμφωνία και δεν επέτρεψαν στους δύο Έλληνες να κατέλθουν στην επαναστατημένη πα- τρίδα. Όταν αποφυλακίστηκαν, με παρέμβαση του τσάρου Νικολάου Α ́, ο Λασσάνης ακολούθησε τον Υψηλάντη στη Βιέννη ως τον θάνατό του.
Αλέξανδρος Υψηλάντης (1792-1828)
Ο ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ, γιος του πρώην πρί- γκηπα της Μολδαβίας Κωνσταντίνου, γεννήθηκε στην Κωνστα- ντινούπολη το 1792. Ως αξιωματικός του ρωσικού στρατού, διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα. Το 1813, σε ηλικία 21 ετών, πολέμησε με τον βαθμό του συνταγματάρχη στη μάχη της Δρέσδης, όπου έχασε το δεξί του χέρι.
Το 1820, σε ηλικία 28 ετών, αναδέχεται την αρχηγία της Φιλι- κής εταιρείας ως Γενικός Επίτροπος της Αρχής, μετά τη σχετική άρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια. Στις 22 Φεβρουαρίου 1821, αφού παραιτήθηκε από τον ρωσικό στρατό, διαβαίνει τον ποταμό Προύθο, το φυσικό σύνορο μεταξύ Ρωσίας και παραδουνάβιων ηγεμονιών, και υψώνει τη σημαία της Επαναστάσεως στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας. Εκεί, στις 24 Φεβρουαρίου εκδίδει την επα- ναστατική προκήρυξη «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος». Δύο ημέρες αργότερα πραγματοποιείται πατριωτική τελετή στον ναό των Τριών Ιεραρχών, όπου ο Μητροπολίτης Βενιαμίν ευλογεί την επαναστατική σημαία. Ο Υψηλάντης απευθύνει πρόσκληση προς νεαρούς εθελοντές από την περιοχή των Βαλκανίων και συγκρο- τεί στη Φωξάνη τον Ιερό Λόχο, το πρώτο απελευθερωτικό στρα- τιωτικό σώμα της Ελλάδος, αποτελούμενο από 500 σπουδαστές. Μετά από σημαντικές συγκρούσεις με τις οθωμανικές δυνάμεις, οι Ιερολοχίτες έπεσαν μαχόμενοι στη μάχη στο Δραγατσάνι, στις 7 Ιουνίου 1821, αφού προηγουμένως προκάλεσαν σημαντικές απώλειες στους Τούρκους. Ελάχιστοι επέζησαν. Την ηρωική τους αυτοθυσία ύμνησε ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος σε ωδή αφιερω- μένη στον Ιερό Λόχο.
Ο ίδιος ο Υψηλάντης υποχώρησε προς τα αυστριακά σύνορα, μαζί με τον Γεώργιο Λασσάνη, και συνελήφθη από τους Αυστρια- κούς. Φυλακίστηκε στο μεσαιωνικό φρούριο του Μουγκάτς, στο οποίο παρέμεινε επτά χρόνια, υφιστάμενος βασανισμούς. Απο- φυλακίστηκε με παρέμβαση του Τσάρου, όμως ήταν πλέον αργά. Η ήδη κλονισμένη υγεία του τον οδήγησε στον θάνατο το 1828 στη Βιέννη, σε ηλικία μόλις 36 ετών.
Η ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Από την αρχαιολατρία στον Φιλελληνισμό 399