Page 85 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!
P. 85
ΠΕΡΙΣΤΥΛΙΟ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ
1.2.11
Βικέντιος Δαμωδός
Πράξις κατά συντομίαν εις τας ρητορικάς ερμηνείας
Πέστη: Εν τη Τυπογραφία Τ. Ιωάννου Τράττνερ, 1815 Βιβλιοθήκη της Βουλής
Ο ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ (ή Δαμωδός), γεννημένος το 1700 στην Κεφαλονιά, σπούδασε στο Φλαγγινιανό Φροντιστήριο της Βενετίας και μαθήτευ- σε κοντά σε γνωστούς λογίους της εποχής. Έλαβε δι- δακτορικό δίπλωμα «αμφοτέρων των δικαίων» (κανο- νικού και αστικού) από το Πανεπιστήμιο της Πάδοβας. Παρά τις λαμπρές σπουδές του στη Δύση, επέστρεψε στο νησί του και αφιέρωσε τη ζωή του στο διδακτικό και συγγραφικό έργο. Αποτραβηγμένος στα Χαβριάτα, ίδρυσε Σχολή, όπου δίδασκε κύκλο φιλοσοφικών μα- θημάτων σε γλώσσα δημοτική, θεωρούμενος ως ει- σηγητής της φιλοσοφίας του Ντεκάρτ στην ελληνική πνευματική ζωή. Παράλληλα, είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη και ως διδάσκαλος της Ρητορικής, καθώς στη Σχολή του οι μαθητές ασκούνταν τακτικά σε ρητορικά γυμνάσματα, ένα εκ των οποίων εικονίζεται στη σελ. 39 του έργου Πράξις κατά συντομίαν εις τας ρητορικάς ερμηνείας, όπου αξιοποιείται δειγματικά η απόφανση «Πρέπει να νηστεύουν οι νέοι» ως αφόρμηση για την επιχειρηματολογική συλλογιστική πορεία.
1.2.12
Αδαμάντιος Κοραής
Τα εις διαφόρους συγγραφείς εκδοθέντας από τον Κοραήν προλεγόμενα (δεύτερον εκδιδόμενα) s.l. 1815
Βιβλιοθήκη της Βουλής
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ απασχολεί διαρκώς τον μεγάλο λόγιο και Διαφωτιστή Αδαμάντιο Κοραή (1748-1833), ο οποίος διαφοροποιείται από τις ακραίες θέσεις αφενός των αρχαϊστών και αφετέ- ρου των οπαδών της ομιλουμένης, πρεσβεύοντας τη «μέση οδό» ως συμβιβαστική λύση: στο πλαίσιο ενός ρεαλιστικού γλωσσικού προγράμματος, θεωρούσε ότι η νέα γραπτή γλώσσα οφείλει να συμμορφωθεί προς τη γραμματική και τη σύνταξη της σύγχρονης προφορικής, πρότεινε όμως παράλληλα τη διόρθωση εκείνων των στοιχείων που διαφοροποιούσαν ριζικά την ομιλουμένη από τον αρχαίο της πρόγονο.
Στις σελ. 64-65 των Προλεγομένων, αναφερόμενος στο φαινόμενο της γλωσσικής αλλαγής, ο Κοραής σχολιάζει
ότι σε διαφορετικές εποχές είναι αναμενόμενο το ίδιο έθνος να έχει διαφορετικό τρόπο «του λαλείν και γρά- φειν την γλώσσαν του». Όταν επέλθει πλήρης εκβαρ- βαρισμός, τότε και η γλώσσα γίνεται «αλλόκοτος» και «παρηλλαγμένη», απομακρυσμένη από τους κανόνες της παλαιάς Γραμματικής και «ασχημισμένη» με ανωμαλί- ες. Μέσα σε αυτό το «νοσηρό» περιβάλλον, ακόμη και οι λόγιοι αποτυγχάνουν να συντάξουν αποτελεσματικά γραμματικά εγχειρίδια. Την αποτυχία αυτή, σε ό,τι αφορά την Ελληνική, ο Κοραής την αποδίδει σε τρεις λόγους: 1) οι κανόνες των γραμματικών είναι διατυπωμένοι στην Αρχαία Ελληνική, με αποτέλεσμα να προκαλούν αηδία στους μαθητές, 2) είναι υπερβολικά διεξοδικοί, 3) είναι αμέθοδοι, δεν διέπονται δηλαδή από συγκεκριμένη διδα- κτική μεθοδολογία.
Η ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Από τον Διαφωτισμό στον Πατριωτισμό 85
