Page 87 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!
P. 87
ΠΕΡΙΣΤΥΛΙΟ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ
1.2.15
Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων
Γραμματικών ή εγκυκλίων παιδευμάτων βιβλία Δ, τόμ. Α ́ Βιέννη: Εκ της Τυπογραφίας Ιωαν. Βαρθ. Τζβεκίου, 1817
Βιβλιοθήκη της Βουλής
ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ο κληρικός Κωνσταντίνος Οικονό- μος (1780-1857), καίτοι χωρίς ανώτερες σπουδές στην Ευρώπη, για μια δεκαετία (1809-1819) εργά- στηκε ως διδάσκαλος στο προοδευτικό Φιλολογικό Γυμνάσιο της Σμύρνης, παράγοντας παράλληλα πλού- σιο συγγραφικό έργο.
Τα Γραμματικά, δομημένα σε δύο μέρη (Αισθητική και Ποιητική), αποτελούν μία από τις πρώτες προσπά- θειες να εξεταστούν συστηματικά από πλευράς θε- ωρητικής και ιστορικής τα ζητήματα παραγωγής και κριτικής της λογοτεχνίας, καθώς και να οριοθετηθούν οι σχέσεις μεταξύ της νεοελληνικής λογοτεχνικής πα-
1.2.16
Δημήτριος Γουζέλης
ραγωγής της περιόδου και των αντίστοιχων ευρωπα- ϊκών ειδών.
Για τη σύνταξη των Γραμματικών ο Οικονόμος αξι- οποίησε την αρχαία παράδοση, με την Ποιητική του Αριστοτέλη να αποτελεί το αρχέτυπο, και ανάλογα ευρωπαϊκά εγχειρίδια.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του, τα Γραμματικά μαζί με τη Ρητορική του, που είχε κυκλοφορήσει το 1813, και έναν τρίτο τόμο που δεν εκδόθηκε τελικά ποτέ, θα συγκροτούσαν το πρώτο ελληνικό έργο κατά το πρότυπο των ευρωπαϊκών «Belles-Lettres» («Καλά Γράμματα», κατά την απόδοση του Οικονόμου).
Η κρίσις του Πάριδος. Ποίημα μυθολογικόν, ερωτικόν, και ηθικόν
Τεργέστη: Παρά τω Αντωνίω Μαλδίνη τυπογράφω, 1817 Βιβλιοθήκη της Βουλής
Ο ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΣ ΛΟΓΙΟΣ Δημήτριος Γου- ζέλης (1774-1843) εκδίδει συστηματικά βιβλία με παιδαγωγικό διαφωτιστικό περιεχόμενο σε λόγια γλώσσα. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται Η κρίσις του Πάριδος, έργο αμφιβόλου αισθητικής αξίας, με ενδιαφέρουσες όμως κρίσεις για ένα ευρύ φάσμα ετερόκλητων θεμάτων, όπως εύγλωττα σχολιάζεται στη «διαφημιστική» καταχώριση για το βιβλίο στις στήλες του Φιλολογικού Τηλέγραφου του έτους 1817: «Βουλόμενος ο ποιητής να καταστήση το βι- βλίον τούτο νουθετικόν και ωφέλιμον, δεν ημέλησεν από του να περίκλειση όλην σχεδόν την Μυθολογί- αν των προπατόρων, να ομιλήση εκτεταμένως περί φυσικής ιστορίας, περί ηθικής, περί νόμων, περί ανα- τροφής των παίδων, περί εμπορίου, περί τακτικής και περί αμέτρων άλλων πραγμάτων ωφελίμων και ευφροσύνων».
Στη σελίδα 367 αναφέρονται ονομαστικά οι «φι- λόμουσοι και φιλοπάτριδες» κύριοι της Τεργέστης, οι όποιοι στήριξαν με την προεγγραφή τους την εν λόγω εκδοτική προσπάθεια. Πρόκειται για τη μέθο-
δο της προεγγραφής συνδρομητών, συνήθη τρόπο διακίνησης του έντυπου βιβλίου από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα μέχρι και την Επανάσταση.
Η ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Από τον Διαφωτισμό στον Πατριωτισμό 87
