Page 20 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!

20 ΑΝΤΙΚΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
σεις που λειτούργησαν ως πρώτη ύλη ταυτίζονται ως εξής: 1. Ο όρκος των Επαναστατών Ελλήνων στη Βοστίτσα, 2. Η εξέγερση των Ελλήνων στην Πάτρα, 3. Συνέλευση στην Καλαμάτα, 4. Η δόξα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε ́, 5. Επανάσταση των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων, 6. Νίκες των Ελλήνων στη στεριά και στη θάλασσα, 7. Η Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο, 8. Ο Κανάρης πυρπολεί τον τουρκικό στόλο στη Χίο, 9. Ο Μαυροκορδάτος υπερασπίζεται το Μεσολόγγι, 10. Ο Μπότσαρης επιτίθεται στο στρατόπεδο των Τούρ- κων στο Καρπενήσι, 11. Νίκη αιωρείται πάνω από βυθισμένα πλοία, 12. Λεηλασία της Πελοποννήσου από τον Ιμπραήμ πασά, 13. Προσωποποίηση της πόλης του Μεσολογγίου, 14. Η Συνθήκη του Λονδίνου, 15. Νίκη των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων στη θάλασσα, 16. Η ναυμαχία του Ναυαρίνου, 17. Προσωποποίηση της Ελλάδας, 18. Η ίδρυση από τον Καποδίστρια του «Πανελληνίου», 19. Ο Λουδοβίκος Α ́ παρουσιάζει τον Όθωνα στους Έλληνες απεσταλμένους στο Μόναχο, 20. Η άφιξη του Όθωνα στο Ναύπλιο.
Αν και κατευθυντήρια αρχή για τη συμπερίληψη ή μη ενός τεκμηρίου στην Έκθεση υπήρξε ο βαθμός συσχέτισης με κάποιο από τα παραπάνω θέματα, σε ορισμένες περιπτώσεις «ανοίξαμε» τον φακό, για να φωτίσουμε το ευρύτερο συγκείμενο: με αφορμή, για παράδειγμα, την αναπαριστώμενη στη Ζωφόρο Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου, αναφερθήκαμε ευρύτερα στους θεσμούς και τις διαδικασίες συγκρό- τησης κράτους που προέκυψαν μέσα από τις Εθνοσυνελεύσεις και τα Συντάγματα• αντιστοίχως, με επίκεντρο την εικονιζόμενη στη Ζωφόρο υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου της 6ης Ιουλίου 1827, έγινε ευρύτερη αναφορά στις διπλωματικές παρεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων στην ελληνική υπόθεση. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι 20 παραστάσεις της Ζωφόρου υπήρξαν το πρόπλασμα του εκ- θεσιακού αφηγήματος, αναδεικνύοντας τις εντυπωσιακές αυτές νωπογραφίες σε «ομιλούντα» τεκμήρια της Έκθεσης.
Σε άρρηκτη ενότητα με το παραπάνω μνημειακό σύνολο τοιχογραφιών, βρίσκεται ένα δεύτερο, οι προ- σωπογραφίες δεκατεσσάρων (14) αγωνιστών-πρωτεργατών της Ελληνικής Επανάστασης, που κοσμούν τη μικρότερη, διαδοχική Αίθουσα Υπασπιστών του Μεγάρου της Βουλής. Οι κυκλικού σχήματος παρα- στάσεις («μετάλλια») συγκροτούν ένα θεσμικό «Ηρώον», που περιλαμβάνει τους Γ. Κουντουριώτη, Π. Μαυρομιχάλη, Ρήγα, Αλ. Υψηλάντη, Θ. Κολοκοτρώνη, Π.Π. Γερμανό, Α. Ζαΐμη, Γ. Καραϊσκάκη, Α. Τσαμαδό, Α. Μιαούλη, Δημ. Υψηλάντη, Ν. Αποστόλη, Π. Μπόταση, F.A. Hastings. Εκτός από αυτούς τους 14, που εξαρχής συμπεριελήφθησαν σε αυτό το πάνθεον, με όλη την ιδεολογική πληροφορία που ενέχει η εν λόγω επιλογή, το «Ηρώον» συμπληρώθηκε και με άλλους πρωταγωνιστές της εποχής, εκ των πραγ- μάτων ενδεικτικά και αντιπροσωπευτικά, όπως είναι οι Ι. Μακρυγιάννης και Γ. Τομπάζης, οι ηρωίδες Λ. Μπουμπουλίνα και Μ. Μαυρογένους, αλλά και οι φιλέλληνες Βύρων, Ch. N. Fabvier και Th. Gordon, οι οποίοι με τη σειρά τους λειτουργούν μετωνυμικά για το σύνολο των επωνύμων και ανωνύμων που ρίχτηκαν στον αγώνα για τη Λευτεριά.
Eπομένως, τον αφηγηματικό καμβά της Έκθεσης Αντικρίζοντας την Ελευθερία! Στη Βουλή των Ελλήνων, δύο αιώνες μετά τον «πρότεινε» το ίδιο το κτήριο της Βουλής, ως ζωντανός οργανισμός στον οποίο αποτυπώνεται η ζώσα ιστορία του ελληνικού κράτους. Η δική μας η αποστολή ήταν να φέρουμε τα απεικονισμένα πρόσωπα και γεγονότα στο προσκήνιο, οδηγώντας την εκθεσιακή εξιστόρηση από την ενσυναισθητική αυτοψία στη συναισθηματική κορύφωση και καθιστώντας τους επισκέπτες και τις επι- σκέπτριες της Έκθεσης αυτόπτες μάρτυρες του αγώνα για την Ελευθερία.
Για λόγους διευκόλυνσης της πρόσληψης, αλλά και κατασκευής μιας κατά το δυνατόν ολοκληρωμένης και συνεκτικής αφήγησης, ο κεντρικός αυτός κορμός πλαισιώθηκε από μια σειρά από άλλες θεματικές ενότητες, που συνολικά εντάχθηκαν στην εκπονηθείσα από τους Επιμελητές μουσειολογική μελέτη, σε συνεργασία με τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής της Έκθεσης, τον ακαδημαϊκό Πασχάλη Κιτρομηλί- δη, ομότιμο καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδι- στριακού Πανεπιστημίων Αθηνών, την κ. Μαρία Ευθυμίου, καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίων Αθηνών, και τον κ. Αντώνη Κλάψη, επίκουρο καθηγητή