Page 245 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!
P. 245
Το Σχέδιο γρήγορα αποδείχθηκε θνησιγενές, αφού η αναμενόμενη άρνηση της Υψηλής Πύλης να το αποδεχθεί συνοδεύτηκε από την έκδηλη επιφυλακτικότητα με την οποία το αντιμετώπισαν οι Μεγάλες Δυνάμεις. Η απροθυμία των επαναστατημένων Ελλήνων να συγκατανεύσουν στο Σχέδιο, αρνούμενοι να συμβιβαστούν με οτιδήποτε λιγότερο από την πλήρη ανεξαρτησία τους, στέρησε από την Πετρούπολη και το τελευταίο πιθανό έρεισμα για την ευόδωση της πρωτοβουλίας της.8 Η απόρριψη από την ελληνική πλευρά του «Σχεδίου των Τριών Τμημάτων» αποτελούσε σαφή ένδειξη για την απογοήτευση των επαναστατών από τη στάση της Ρωσίας. Οι προεπαναστατικές ελπίδες για την αποφασιστική ρωσική παρέμβαση προς όφελος της ελληνικής υπόθεσης είχαν αποδειχθεί φρούδες και είχαν πλέον οριστικά διαλυθεί. Οι Έλληνες αντιλαμβάνονταν πλέον ότι είχαν πέσει θύματα μιας πολιτικής αυταπάτης. Το Σχέδιο συνέβαλε καθοριστικά στον αναπροσανατολισμό των προσδοκιών των Ελλήνων, οι οποίοι, μέσα στις νέες συνθήκες που είχαν στο μεταξύ δημιουργηθεί, έστρεψαν το ενδιαφέρον τους προς την πλευρά της Μεγάλης Βρετανίας.
Το καλοκαίρι του 1825 οι Έλληνες υπέβαλαν στη βρετανική κυβέρνηση την «Πράξη Υποταγής» (ή «Πράξη Υποτέλειας»). Με αυτή, ζητούσαν από το Λονδίνο να αναλάβει την προστασία του ελληνικού έθνους.9 Ήταν μια εξέλιξη που αποδείκνυε την υπερίσχυση, στη δεδομένη συγκυρία, της φιλοβρετανικής μερίδας στους κόλπους της ελληνικής κυβέρνησης. Παράλληλα, αναδείκνυε τη σχεδόν πλήρη εσωτερική χρεοκοπία της Επανάστασης, η οποία, έχοντας βρεθεί στο χείλος της αβύσσου ως αποτέλεσμα των εμφύλιων πολέμων και της εκστρατείας του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, αναζητούσε απελπισμένα χέρι βοήθειας από το εξωτερικό. Ωστόσο, οι Βρετανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να δεσμευτούν και δεν αποδέχτηκαν το ελληνικό αίτημα, εξηγώντας ότι η επίσημη «υιοθεσία» των επαναστατών από το Λονδίνο θα οδηγούσε τη Μεγάλη Βρετανία σε πόλεμο με την Υψηλή Πύλη.10
8. Foreign Office, British and foreign state papers, 1824-1825, τ. 12, Ridg- way, Λονδίνο 1846, σ. 899-900.
9. Στο ίδιο, σ. 904-906· Κατερίνα Γαρδίκα, Προστασία και εγγυήσεις. Στάδια και μύθοι της ελληνικής εθνικής ολοκλήρωσης, 1821-1920, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1999, σ. 122-125· Δ. Σ. Μπίτσιος, «Μία διπλωματική αποστολή του Δημ. Α. Μιαούλη», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, 20, 1971-1977, σ. 73-81.
10.Απόστολος Β. Δασκαλάκης (επιμ.), Κείμενα-πηγαί της ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως, τ. 2, χ.ε., Αθήνα 1967, σ. 468-470.
Προσωπογραφία
του George Canning
εικονογράφηση (προμετωπίδα) στην έκδοση Speeches of the Right Hon. George Canning, delivered on public occasions in Liverpool, Λίβερπουλ 1825 Βιβλιοθήκη της Βουλής
Η Ελληνική Επανάσταση και η ευρωπαϊκή διπλωματία 245
