Page 250 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!

20.[Foreign Office], Papers relative
to the affairs of Greece, 1826-1830. Protocols of Conferences held in London, Harrison, Λονδίνο χ.χ., σ. 256-277· [For- eign Office], Papers relative to the affairs of Greece, 1826-1832, σ. 118-156· Σκούφος, Συλλογή των Συνθηκών, τ. 1, σ. 138-147, 152-159· Recueil des Traités,
, σ. 8-14· Hertslet, The map of Europe, τ. 2, έγγραφο αρ. 142· Driault & Lhéritier, Histoire diplomatique, τ. 1, σ. 430, 433- 445· Χρήστου, Τα σύνορα του ελληνικού κράτους, τ. 1, σ. 139-140, 146-150.
21.René Albrecht-Carrié, A diplomatic history of Europe since the Congress of Vienna, Methuen, Λονδίνο 1965, σ. 46-47· Hertslet, The map of Europe,
τ. 2, έγγραφα αρ. 144-145· Fleming,
John Capodistrias and the Conference of London, σ. 95-102· Dakin, Ο αγώνας των Ελλήνων, σ. 340-346· Χριστοδουλίδης, Διπλωματική ιστορία, τ. 2, σ. 85-86.
22. Foreign Office, British and foreign state papers, 1829-1830, τ. 17, σ. 191-195, 201-204· [Foreign Office], Papers relative to the affairs of Greece, 1826-1830, σ. 307-316· [Foreign Office], Papers relative to the affairs of Greece, 1826-1830. Protocols of Conferences held in London, σ. 186-198· Σκούφος, Συλλογή των Συνθηκών, τ. 1, σ. 169-177· Recueil des Traités, σ. 21-27· Hertslet, The map of Europe, τ. 2, έγγραφο αρ. 149· Photini Constantopoulou (επιμ.), The founda-
tion of the modern Greek state. Major Treaties and Conventions, 1830-1947, Καστανιώτης, Αθήνα 1999, σ. 29-33 ̇ Χρήστου, Τα σύνορα του ελληνικού κράτους, τ. 1, σ. 164-170.
23. Correspondance du comte J. Capo- distrias, τ. 4, σ. 1-5· D. C. Fleming, John Capodistrias and the Conference of London, 1828-1831, Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, Θεσσαλονίκη 1970, σ. 113-141· C. W. Crawley, John Capodistrias. Some unpublished docu- ments, Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου
του Αίμου, Θεσσαλονίκη 1970, σ. 38-42· Foreign Office, British and foreign state papers, 1829-1830, τ. 17, σ. 218-220· Σκούφος, Συλλογή των Συνθηκών, σ. 178- 197· Ευαγγελίδης, Ιστορία του Ιωάννου Καποδίστρια, σ. 275-372· Απόστολος
Ε. Βακαλόπουλος, Ιστορία του νέου ελληνισμού, τ. 8, Ηρόδοτος, Αθήνα 2007, σ. 511-530· Χρήστου, Τα σύνορα του ελληνικού κράτους, τ. 1, σ. 170-199.
Λονδίνο ανάμεσα στη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρωσία και τη Γαλλία. Με αυτό, οι τρεις Δυνάμεις ουσιαστικά
αποδέχονταν τις εισηγήσεις της πρεσβευτικής Διάσκεψης του Πόρου και συμφωνούσαν ότι το αυτόνομο
ελληνικό κράτος θα περιλάμβανε την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια και τις Κυκλάδες.
Επίσης, προσδιόριζαν ότι ο φόρος υποτέλειας, τον οποίο όφειλαν να καταβάλουν οι Έλληνες στον
σουλτάνο, θα ανερχόταν σε 1.500.000 τουρκικά γρόσια. Τέλος, διευκρίνιζαν ότι το πολίτευμα του
ελληνικού κράτους θα ήταν μοναρχικό, με κληρονομικό χριστιανό ηγεμόνα, ο οποίος δεν θα προερχόταν
από τις δυναστείες των τριών Δυνάμεων και θα εκλεγόταν με τη συναίνεση των ίδιων και της Υψηλής
Πύλης.
Η οθωμανική κυβέρνηση φάνηκε απρόθυμη να δεχτεί οποιαδήποτε συμβιβαστική λύση και απέρριψε ασυζητητί το Πρωτόκολλο. Ωστόσο, πολύ γρήγορα, κάτω από τις καταιγιστικές εξελίξεις του ρωσοτουρκικού πολέμου, αναγκάστηκε να μεταβάλει άρδην στάση. Το καλοκαίρι του 1829 η ήττα των Οθωμανών κατέστη τελεσίδικη, καθώς τα ρωσικά στρατεύματα προέλαυσαν έως την Αδριανούπολη. Εκεί, στις 2/14 Σεπτεμβρίου 1829 υπογράφηκε η ομώνυμη ρωσοτουρκική Συνθήκη, βάσει της οποίας η Υψηλή Πύλη δήλωνε ότι αποδεχόταν τόσο τη Συνθήκη του Λονδίνου του 1827 όσο και το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1829. Επομένως, για πρώτη φορά ο σουλτάνος αναγνώριζε επίσημα την ύπαρξη αυτόνομου ελληνικού κράτους και μάλιστα με διευρυμένα προς βορρά σύνορα κατά μήκος της γραμμής
Αμβρακικού-Παγασητικού.
250 ΑΝΤΙΚΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!
20
21
Η υπογραφή της Συνθήκης της Αδριανούπολης ενίσχυσε και πάλι τη βρετανική ανησυχία για το ενδεχόμενο αύξησης της ρωσικής επιρροής στη Μεσόγειο. Προκειμένου να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη, η βρετανική διπλωματία προσανατολίστηκε στη λύση της αναγνώρισης της ελληνικής ανεξαρτησίας. Στις 22 Ιανουαρίου/3 Φεβρουαρίου 1830, η Μεγάλη Βρετανία, η Ρωσία και η Γαλλία υπέγραψαν ακόμα ένα Πρωτόκολλο στο Λονδίνο. Με αυτό, για πρώτη φορά αναγνώριζαν την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος. Η θετική για τα ελληνικά συμφέροντα εξέλιξη στο ζήτημα της ανεξαρτησίας, συνοδευόταν από μία αρνητική σε εκείνο των συνόρων, καθώς τα χερσαία όρια της ελληνικής επικράτειας χαράσσονταν κατά μήκος της γραμμής Αχελώου-Σπερχειού, αφήνοντας έτσι έξω τις ακτές της Ακαρνανίας και ένα μεγάλο τμήμα της υπόλοιπης Στερεάς. Στην Ελλάδα κατακυρώνονταν επίσης η Εύβοια, οι Κυκλάδες και οι Βόρειες Σποράδες. Με ξεχωριστό Πρωτόκολλο που υπογράφηκε την ίδια ημέρα, ο πρίγκιπας Λεοπόλδος του Σαξ Κόμπουργκ ορίστηκε ηγεμόνας του νεοσύστατου βασιλείου.22
Ο συμβατικός διακανονισμός του Λονδίνου, μολονότι παρείχε στους Έλληνες την πολυπόθητη ανεξαρτησία, προκάλεσε τις αντιδράσεις τους εξαιτίας του εδαφικού ακρωτηριασμού που με σαφήνεια προέβλεπε. Η ελ- ληνική κυβέρνηση, ωστόσο, δεν μπορούσε παρά να αποδεχθεί το Πρωτόκολλο, από τη στιγμή μάλιστα που η Υψηλή Πύλη το είχε ήδη πράξει. Ταυτόχρονα, όμως, ο Καποδίστριας ήταν αποφασισμένος να αποδυθεί σε ένα συστηματικό διπλωματικό αγώνα προκειμένου να εξασφαλίσει τη διεύρυνση των χερσαίων ελληνικών συνόρων. Σε μια προσπάθεια να κερδίσει πολύτιμο χρόνο, ο κυβερνήτης δήλωσε στις τρεις Δυνάμεις ότι η τελική αποδοχή του Πρωτοκόλλου δεν αποτελούσε ευθύνη του ίδιου αλλά της Εθνοσυνέλευσης, η οποία ήταν το μοναδικό νομικά αρμόδιο όργανο για την τελική κύρωσή του. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για ελιγμό, δεδομένου ότι η Εθνοσυνέλευση είχε από καιρό πάψει να λειτουργεί και κατά συνέπεια ήταν πρα- κτικά αδύνατον να λάβει οποιαδήποτε απόφαση. Επιπλέον, γνωρίζοντας τη μεγάλη διαπραγματευτική αξία των εδαφικών τετελεσμένων, ο Καποδίστριας αρνήθηκε να συνηγορήσει στην αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από τις διαφιλονικούμενες περιοχές της Στερεάς, επικαλούμενος το γεγονός ότι ούτε οι Οθωμανοί είχαν εκκενώσει πλήρως την Αττική και την Εύβοια. Τέλος, επιχειρώντας να αξιοποιήσει όλα τα μέσα που διέθετε, παρακίνησε τον Λεοπόλδο να θέσει την επέκταση των συνόρων ως όρο για την εκ μέρους του οριστική αποδοχή του ελληνικού στέμματος.23
Ο Λεοπόλδος ενστερνίστηκε τις απόψεις του Καποδίστρια για το ζήτημα των συνόρων και εργάστηκε με ζήλο ώστε να κάμψει τις αντιρρήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων. Όμως η αδιάλλακτη βρετανική στάση