Page 251 - Αντικρίζοντας την Ελευθερία!

οδήγησε τελικά τον Λεοπόλδο να υποβάλει στις 9/21 Μαΐου 1830 την παραίτησή του από τον ελληνικό θρόνο.24 Η εξέλιξη αυτή αρκούσε για να θέσει ξανά επί τάπητος το θέμα των ορίων της ελληνικής επικράτειας. Η χρονική σύμπτωση της παραίτησης του Λεοπόλδου με την εκδήλωση της Ιουλιανής Επανάστασης στη Γαλλία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την άνοδο στον γαλλικό θρόνο του Λουδοβίκου- Φίλιππου, αλλά και η κυβερνητική αλλαγή λίγους μήνες αργότερα στη Μεγάλη Βρετανία, όπου τον Νοέμβριο του 1830 την κυβέρνηση Wellington διαδέχθηκε η κυβέρνηση Grey με υπουργό Εξωτερικών τον λόρδο Palmerston, συνέβαλλαν αποφασιστικά στην άρδην αλλαγή του κλίματος.
Έπειτα από έναν και πλέον χρόνο διπλωματικής απραξίας γύρω από το Ελληνικό ζήτημα, την οποία είχε επιβάλλει η μετάθεση του κέντρου βάρους του ενδιαφέροντος των Μεγάλων Δυνάμεων από την Ελλάδα προς τις διαδοχικές εξεγέρσεις των Ιταλών, των Πολωνών και των Βέλγων, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία προχώρησαν στις 14/26 Σεπτεμβρίου 1831 στη συνομολόγηση νέου Πρωτοκόλλου και πάλι στο Λονδίνο. Βάσει αυτού, αφού προηγουμένως αναγνώριζαν ότι η συνοριακή γραμμή Σπερχειού- Αχελώου δεν παρείχε τις απαιτούμενες εγγυήσεις ασφάλειας, προέκριναν την προς βορρά μετακίνηση των ακροτάτων ορίων της ελληνικής επικράτειας στη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού.25
Η συνομολόγηση του Πρωτοκόλλου δικαίωσε τόσο τις προσδοκίες, όσο και τους διαπραγματευτικούς ελιγμούς του Καποδίστρια, ο οποίος, εκμεταλλευόμενος με επιδεξιότητα κάθε φορά τις συγκυρίες, είχε κατορθώσει να συνδυάσει τη λύση της πλήρους ανεξαρτησίας της Ελλάδας με τη διεύρυνση των συνόρων της. Ωστόσο, η αναμφισβήτητη επιτυχία του κυβερνήτη στη διπλωματική κονίστρα δεν αρκούσε για να εξαλείψει τις αντιπολιτευτικές απέναντι στο πρόσωπό του αντιδράσεις στο εσωτερικό της Ελλάδας. Η δολοφονία του στις 27 Σεπτεμβρίου/9 Οκτωβρίου 1831 –δηλαδή μόλις δύο εβδομάδες μετά από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου– από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη έξω από τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, έγραψε με τραγικό τρόπο τον επίλογο όχι μόνο της ζωής του ίδιου του κυβερνήτη, αλλά ταυτόχρονα της πρώτης οργανωμένης απόπειρας θεμελίωσης αποτελεσματικών δομών του ελληνικού κράτους.
24. [Foreign Office], Papers relative to the affairs of Greece, 1826-1832, Harrison, Λονδίνο 1835, σ. 539-604· Foreign
Office, British and foreign state papers, 1829-1830, τ. 17, σ. 453-504, 514-527· Correspondance du comte J. Capodistrias,
τ. 4, σ. 431-442· Πρόδρομος Δαγτόγλου, «Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο βαρώνος
φον Στάιν και ο πρίγκηψ Λεοπόλδος», Επιστημονική Επετηρίς Σχολής Νομικών
και Οικονομικών Επιστημών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 12, 1966, σ. 79-123· Απόστολος Δασκαλάκης, «Οι λόγοι της παραιτήσεως του Λεοπόλδου από
του ελληνικού θρόνου και η πιστευόμενη ευθύνη του Καποδίστρια», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, 17, 1966-1967,
σ. 111-167· William P. Kaldis, «Leopold and the Greek crown», Balkan Studies, 8.1, 1967, σ. 53-64· Χρήστου, Τα σύνορα του ελληνικού κράτους, τ. 1, σ. 199-205.
25. Foreign Office, British and foreign state papers, 1830-1831, τ. 18, Ridgway, Λονδίνο 1833, σ. 633-637· [Foreign Office], Papers relative to the affairs of Greece, 1826-1832, σ. 250-254· Fleming, John Capodistrias
and the Conference of London, σ. 148-
162· Λένα Διβάνη, Η εδαφική ολοκλήρωση της Ελλάδας, 1830-1947, Καστανιώτης, Αθήνα 32000, σ. 119-120· Χριστοδουλίδης, Διπλωματική ιστορία, τ. 2, σ. 90· Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, Ελληνική εξωτερική πολιτική, 1830-1981, Εστία, Αθήνα 2014, σ. 26-27· Χρήστου, Τα σύνορα του ελληνικού κράτους, τ. 1, σ. 222-227.
Πρωτόκολλο Συνδιαλέξεως
των πληρεξουσίων των τριών Μεγάλων Δυνάμεων στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Λονδίνου (Λονδίνο, 4 Ιανουαρίου 1830) Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας,
τόμ. 25, έγγραφο, [σελ. 13]
Έγγραφα Υπουργείου Εξωτερικών, Αντίγραφο 1
Βιβλιοθήκη της Βουλής
[αρ. κατ. ΙΙ.6.3]
Η Ελληνική Επανάσταση και η ευρωπαϊκή διπλωματία 251